BEFORE THE FUTURE

in the framework of TDW Tirana Design Week 2023 in collaboration with Zeta Contemporary Art Center.

—

Ekspozita “Before the Future”, çelur në kuadër të “Tirana Design Week 2023”, organizuar nga Universiteti Polis, nën titullin “Design for the New World(s)” mori formë mbas një faze kërkimore mbi prodhimtarinë vernakulare në kontekstin shqiptar. Ekipi kuratorial i “TDW 2023” u përpoq të ekzaminojë disa krahina të Shqipërisë duke u përpjekur të “shpluhurojë” objekte të prodhuara kryesisht përpara boom-it industrial, ose ato të cilat janë prodhuar në formë autonome (në kontekste gjeografike të izoluara) paralelisht me zhvillimin e industrisë (prodhimit serial), duke zhvilluar proceset e objektifikimit në punishte me fizionomi të botës antike. Strukturat analitike, psikologjike dhe libidinale të politikave revolucionare të shekullit të 20-të i ishin përkushtuar, me potencial të pakursyer, formës së përkohshme të së ardhmes – madje ky obsesion mbi “çelësin” e së ardhmes i dha edhe emrin lëvizjes së avangardës: futurizëm. Manifesti Futurist i vitit 1909 ishte një akt besimi tek e ardhmja, ku u skalit në nivel kulturor dhe ideologjik historia e shekullit të 20-të, e shekullit që i besoi së ardhmes. E ardhmja nuk është një dimension natyror i mendjes, përkundrazi, është një modalitet i perceptimit dhe imagjinatës. Modalitetet dhe tiparet e saj ndryshojnë përmes metamorfozave kulturore.

Elitat e shoqërive – kryesisht perëndimore – deklaruan se shkëlqimi i botës është pasuruar nga një bukuri e re: bukuria e shpejtësisë. Shoqëria globale zhvilloi struktura të ashpra konkurrence dhe nxiti narcizizmin në sistemet nervore të njeriut të ri. Progresi industrial gjeneroi një rend të ri shoqëror me dinamika të reja dominimesh. Inferioritete të akumuluara gjatë sistemeve shoqërore paraindustriale bënë që në nivel psiko-social klasat sunduese të shekullit të 20-të të impostohen me qasje autoritare dhe përbuzëse kundrejt komuniteteve nën proletariat, duke i margjinalizuar, refuzuar apo duke i detyruar t’u nënshtrohen formave të reja agresive të shfrytëzimit, sjellje këto të fshehura nën slogane ideologjike që propagandonin mundësi të barabarta për të gjithë.

Siç pohon dhe Franco “Bifo” Beradi në librin e tij “After the future”, viti 1977 ishte një kthesë e madhe për mendësinë globale, një çast deluziv për shekullin që i besoi së ardhmes. Megjithatë, gjenealogjia moderne vazhdon të investojë kapitalin e vet në utopi të reja, të cilat e premtojnë përsëri të ardhmen. Psikosfera e qenies njerëzore po i nënshtrohet semiokapitalizmit, këtë herë me ritme të reja – ritmet e shpejtësisë digjitale. Ideologjia liberale që gjeneroi kiberkulturën e viteve ’90 e transformoi tregun e punës në një mjedis racional, pothuajse matematikor. “Semiokapitalizmi” përthith produktivitetin e mendjes njerëzore në jomaterialitet dhe kjo konsiderohet parametër bashkëkohor. Depresioni, paniku, pakënaqësia, ankthi, frika, terrori – këto janë kushtet emocionale të punës në botën e sotme të bazuar në dogmat e konkurrencës dhe shfrytëzimit të energjisë emocionale të trupave biologjikë.

Përmes mbledhjes dhe ekspozimit të këtyre objekteve utilitare të jetës së përditshme, pretendimi është të celebrohet përulja si gjendje biologjike në këtë mjedis hiperambicioz të shekullit të 21-të. Të gjitha këto objekte fshehin, në rëndesën e tyre fizike, procese meditative, brishtësinë e fantazisë njerëzore dhe papërsosmëri. Mbi të gjitha, këto objekte trashëgojnë me modesti liri politike dhe rezistencë (të pandërgjegjshme ose jo) në moskompromentimin e autenticitetit e jetës.

Endri Dani, Tiranë 2023

—

BEFORE THE FUTURE

in the framework of TDW Tirana Design Week 2023 in collaboration with Zeta Contemporary Art Center.

—

The exhibition “Before the Future”, opened as part of “Tirana Design Week 2023”, organized by Polis University, under the title “Design for the New World(s)”, took shape after a research phase on vernacular production in the Albanian context. The curatorial team of “TDW 2023” went on to examine several provinces of Albania, trying to “dust-off” objects produced mainly before the industrial boom, or those that were produced autonomously (in isolated geographical contexts), in parallel with the development of industry (serial production), developing the processes of objectification in workshops, featuring the physiognomy of the ancient world. The analytical, psychological and libidinal structures of the revolutionary politics of the 20th century were devoted, with unsparing potential, to the temporal form of the future – even this obsession with the “key” of the future, gave the name of the avant-garde movement: futurism. The Futurist Manifesto of 1909 was an act of faith to the future, where the history of the 20th century, the century that believed in the future, was carved on a cultural and ideological level. The future is not a natural dimension of the mind, rather, it is a modality of perception and imagination. Its modes and features change through cultural metamorphoses.

The elites of societies – mainly Western – declared that the splendour of the world has been enriched by a new beauty: the beauty of speed. Global society developed fierce competitive structures and fostered narcissism in the nervous systems of young man. Industrial progress generated a new social order with new dominance dynamics. Accumulated inferiority during the pre-industrial social systems caused, at the psycho-social level, the ruling classes of the 20th century to impose authoritarian and contemptuous approaches towards the communities under the proletariat, marginalizing them, rejecting them or forcing them to submit to new forms of aggressive exploitation, with such behaviors hidden under ideological slogans that propagated equal opportunities for all.

As Franco “Bifo” Beradi claims in his book “After the future”, the year 1977 was a great turning point for the global mindset, a delusional moment for the century that believed in the future. However, modern genealogy continues to invest its capital in new utopia, which again promise the future. The human psyche is succumbing to “Semiocapitalism”, this time with new rhythms – the rhythms of digital speed. The liberal ideology that generated the Cyberculture of the 90s transformed the labour market into a rational, almost mathematical environment. “Semiocapitalism” absorbs the productivity of the human mind into immateriality and this is considered a contemporary parameter. Depression, panic, dissatisfaction, anxiety, fear, terror – these are the emotional conditions of work in today’s world based on the dogmas of competition and exploitation of the emotional energy of biological bodies.

By collecting and exhibiting these utilitarian objects of everyday life, the claim is to celebrate humility as a biological condition in this hyper-ambitious environment of the 21st century. All these objects hide, in their physical weight, meditative processes, the fragility of human fantasy and imperfection. Above all, these objects modestly inherit political freedom and (unconscious or not) resistance in not compromising the authenticity of life.

Endri Dani, Tirana 2023

—